مقاله پژوهشی
سنجش‌گری هم‌دلانه و ناهم‌دلی سنجش‌گرانه: داوری بین سروش و فنائی، از قبض و بسط تا رؤیاهای رسولانه
سنجش‌گری هم‌دلانه و ناهم‌دلی سنجش‌گرانه: داوری بین سروش و فنائی، از قبض و بسط تا رؤیاهای رسولانه

میرسعید موسوی‌کریمی

دوره 8، شماره 2 ، آبان 1400، صفحه 7-72

https://doi.org/10.22096/rc.2021.244801

چکیده
  عبدالکریم سروش در قبض و بسط، هرچند فهم ما از دین را متغیر و خطاپذیر دانسته، خود دین را کامل، ثابت و بدون خطا فرض کرده است. اما در رؤیاهای رسولانه وی ابتدا تلاش کرده است، به زعم خود، مواردی از وجود نقص، خطا، ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
زبان رؤیایی دین در نظریۀ رؤیاهای رسولانه
زبان رؤیایی دین در نظریۀ رؤیاهای رسولانه

امیر مازیار

دوره 8، شماره 2 ، آبان 1400، صفحه 73-90

https://doi.org/10.22096/rc.2021.244800

چکیده
  نظریۀ رؤیاهای رسولانه که آخرین نظریۀ عبدالکریم سروش در باب وحی و قرآن محسوب می‌شود، تکمیل کنندۀ برنامه‌ای است که وی از چند دهه پیش در جهت تدوین الاهیاتی سازگار با عقلانیت انتقادی آغاز کرد. در بطن این ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
نظام سازی دینی در جهان معاصر:بررسی امکان نظام اقتصادی مبتنی بر قرآن
نظام سازی دینی در جهان معاصر:بررسی امکان نظام اقتصادی مبتنی بر قرآن

محمدرضا یوسفی شیخ رباط

دوره 8، شماره 2 ، آبان 1400، صفحه 91-108

https://doi.org/10.22096/rc.2021.244803

چکیده
  امکان نظام اقتصادی مبتنی بر قرآن کریم از مباحثی است که ذهن برخی از محققان را به خود مشغول داشته است. بر این اساس این نوشتار به بررسی پاسخ سه مسئله نظام سازی قرآنی، وجود و عدم نظام اقتصادی در قرآن و در نهایت ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
نظام سازی دینی در جهان معاصر: درآمدی بر تبیین نظام‌مند بودن اخلاق قرآنی
نظام سازی دینی در جهان معاصر: درآمدی بر تبیین نظام‌مند بودن اخلاق قرآنی

سید محمد علی ایازی

دوره 8، شماره 2 ، آبان 1400، صفحه 109-138

https://doi.org/10.22096/rc.2021.244791

چکیده
  دربارۀ پیام‌های اخلاقی قرآن دو نظریه وجود دارد: نظریۀ موافقت و نظریۀ مخالفت با نظام‌مندیِ اخلاق قرآنی. نظریۀ نخست به امکان نظام‌مند بودن این مفاهیم و فواید آن در ترسیم رهنمودهای اخلاقی می‌اندیشد و ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بازنگری در نگرش فقهی به نهاد ازدواج در پرتو آموزه‌های اخلاقی و قرآنی
بازنگری در نگرش فقهی به نهاد ازدواج در پرتو آموزه‌های اخلاقی و قرآنی

سید رسول موسوی؛ ابوالقاسم فنائی

دوره 8، شماره 2 ، آبان 1400، صفحه 139-164

https://doi.org/10.22096/rc.2021.242640

چکیده
  مناسبات هنجاری حاکم بر نهاد برده‌داری و مناسبات هنجاری حاکم بر خرید و فروش کالا در نگرش رایج فقهی به نهاد ازدواج نقش پر رنگی بازی می‌کنند. با بررسی فتاوای فقیهان در باب نکاح به خوبی می‌توان ردپای تأثیر ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
دوتایی‌های قرآنی و فرضیه ویرایش متأخر قرآن رسمی: (معرفی و نقد فرضیه گابریل رینولدز)
دوتایی‌های قرآنی و فرضیه ویرایش متأخر قرآن رسمی: (معرفی و نقد فرضیه گابریل رینولدز)

زهرا اخوان صراف

دوره 8، شماره 2 ، آبان 1400، صفحه 165-186

https://doi.org/10.22096/rc.2021.243662

چکیده
  قرآن ­پژوهان غیرباورمند، از دیرباز کیفیت تدوین و رسمی­ سازی قرآن را مورد مطالعه قرارداده ­اند. گابریل سعید ­رینولدز، استادیار مطالعات اسلامی و الهیات دانشگاه نوتردام آمریکا، در فرضیه اخیر خود ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
نوزایی اسلامی و انسان‌گرایی دینی در قرن چهارم هجری
نوزایی اسلامی و انسان‌گرایی دینی در قرن چهارم هجری

حمیدرضا شریعتمداری

دوره 8، شماره 2 ، آبان 1400، صفحه 187-206

https://doi.org/10.22096/rc.2021.244802

چکیده
  قرن چهارم را دوره‌ی نوزایی اسلامی، و گاهی میان پرده‌ی شیعیِ ایرانی در تاریخ اسلام می‌دانند. در این روزگار، شاهد زایش نوعی انسان‌گرایی هستیم که حتما تحت تأثیر مؤلفه‌های ایرانی و شیعی بوده است. این انسان‌گرایی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
مردم سالاری با نگاه به آیات بیعت در قرآن و سیرۀ معصومان (ع)
مردم سالاری با نگاه به آیات بیعت در قرآن و سیرۀ معصومان (ع)

سید ابوالفضل موسویان

دوره 8، شماره 2 ، آبان 1400، صفحه 207-222

https://doi.org/10.22096/rc.2021.244804

چکیده
  یکی از موضوعات مهم در بحث نسبت دین و به‌ویژه اسلام با سیاست، پرسش از مشروعیت و حقانیت حکومت است. در این راستا سؤالاتی از این دست مطرح می­شود: در اسلام چه حکومت و نظامی مورد قبول است؟ آیا صرف داشتن شرایط ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
باز پژوهی دلالت آیه «اوفوا بالعقود» بر اصل لزوم
باز پژوهی دلالت آیه «اوفوا بالعقود» بر اصل لزوم

محمد مهدی مقدادی؛ مهدی همتیان؛ سیده معصومه فاطمی

دوره 8، شماره 2 ، آبان 1400، صفحه 223-246

https://doi.org/10.22096/rc.2021.244798

چکیده
  از آنجا که قرآن کریم به عنوان مهمترین منبع دین مبین اسلام مورد پذیرش همه مذاهب اسلامی است، اثبات یا عدم اثبات قرآنی بودن منشأ برخی از قواعد حقوقی می تواند تأثیر بسزایی در توجیه یا عدم توجیه آن قواعد میان ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
تاثیر فلسفه علم پوپر بر معرفت‌شناسی دینی
تاثیر فلسفه علم پوپر بر معرفت‌شناسی دینی

علی اکبر عبدالاحدی مقدم؛ افلاطون صادقی؛ جلال پیکانی

دوره 8، شماره 2 ، آبان 1400، صفحه 247-266

https://doi.org/10.22096/rc.2022.550338.1048

چکیده
  آیا می‌توان از ابطال‌پذیری برای اثبات علمی بودن گزاره‌های دینی استفاده کرد؟ با ظهور پوزیتویسم منطقی در ابتدای قرن بیستم و گسترش آن در سراسر جهان، مابعدالطبیعه و حتی اخلاق متعالی از اعتبار ساقط شدند. ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی ارتباط جنسیت و میدان معنایی وحی در قرآن
بررسی ارتباط جنسیت و میدان معنایی وحی در قرآن

بتول سادات بنیادی

دوره 8، شماره 2 ، آبان 1400، صفحه 267-290

https://doi.org/10.22096/rc.2021.244793

چکیده
  ریشه «وحی» در عربی عصر نزول قرآن فاقد ابعاد جنسیتی بوده‌ است و با نزول قرآن مجید تحول معنایی گسترده‌ای را آغاز می‌کند. در دانش کلام این واژه به نوعی تخصیص معنایی یافته به بشر و سپس به انبیا و ارتباط ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
ارزیابی رویکردهای معاصر در تفسیر قرآن برپایه نظریه کارآمدی
ارزیابی رویکردهای معاصر در تفسیر قرآن برپایه نظریه کارآمدی

خدیجه احمدی بیغش؛ محسن قمرزاده

دوره 8، شماره 2 ، آبان 1400، صفحه 291-303

https://doi.org/10.22096/rc.2021.244792

چکیده
  کارآمدی، امری نسبی است که با توجه به اهداف، امکانات و موانع خاص هر پدیده، تغیر می کند. این معیار مورد توجه خاص مکاتب و نظریات مختلف قرار گرفته است. اگرچه نظریه کارآمدی مورد نظر این مکاتب با مسائل دینی ما ...  بیشتر