نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.
2 استادیار دپارتمان فلسفه؛ دانشگاه مفید، قم، ایران.
چکیده
مناسبات هنجاری حاکم بر نهاد برده‌داری و مناسبات هنجاری حاکم بر خرید و فروش کالا در نگرش رایج فقهی به نهاد ازدواج نقش پر رنگی بازی می‌کنند. با بررسی فتاوای فقیهان در باب نکاح به خوبی می‌توان ردپای تأثیر این مناسبات را در تشخیص و تعیین حقوق و تکالیف شرعی زن و مرد در نهاد خانواده و ازدواج نشان داد. این تأثیر تا بدانجاست که یگانه مستند برخی از فتاوای رایج در باب نکاح مقایسه ازدواج با خرید کنیز است. این مقاله می‌کوشد: (1) با استقراء استدلال‌های فقهی در باب نکاح این نقش و تأثیر را نشان دهد؛ (2) نشان دهد که این نگرش از نظر اخلاقی قابل دفاع نیست؛ (3) نشان دهد که میان این نگرش و نگرش قرآن به نهاد ازدواج تفاوت عمیقی وجود دارد؛ و (4) با ارائه تفسیر جدیدی از روایات مربوط به باب نکاح، نشان دهد که برداشت رایج فقهی از این روایات نادرست است، و قرآن و سنت معتبر، نگرش تاجرانه و مردسالارانه به نهاد ازدواج و نگرش مالکانه و سطله‌جویانۀ مردان نسبت به زنان را تأیید نمی‌کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Fiqhi Attitude towards the Institution of Marriage: A Moral and Qurʾānic Critical Revision
نویسندگان [English]
- Seyed Rasoul Mousavi 1
- Abolghasem Fanaei 2
1 PhD Student in Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Semnan University, Semnan, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Philosophy; Mofid University, Qom, Iran.
چکیده [English]
An inductive examination of fiqhi verdicts on the institution of marriage reveals the substantial influence of conventional (and partially religious) norms governing the institution of slavery and commercial practice. The extent of this influence is such that the sole justification for some of these verdicts is analogical reasoning comparing marriage to trading a female slave.
This article tries to: (1) demonstrate this influence using a comprehensive survey of fiqhi Verdicts on different aspects of marriage; (2) show that this approach is not morally justifiable; (3) illustrate that there is a huge gap between this and the Qurʾānic outlook on marriage; and (4) present a new interpretation of the relevant body of traditions (Sunnah) Concerning marriage showing that the popular fiqhi understanding is incorrect and that the Qurʾān and valid traditions do not endorse a mercantile, domineering and patriarchal attitude towards women.
In our concluding remarks, we briefly elaborate on different types of discourse found in the Qurʾān and Sunnah claiming that substantive discourses, such as moral and spiritual discourses, must be distinguished from accidental discourses, such as economic and master-slave discourses, and that we must interpret the latter in light of the former and not the other way around.
کلیدواژه‌ها [English]
- Keywords: Institution of Marriage
- Institution of Slavery
- Family Institution
- Women’s Rights
- Marriage as an Economic Transaction
)
ارسال نظر در مورد این مقاله