نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانش‌آموخته کارشناسی ارشد معارف قرآن دانشگاه مفید، قم، ایران.
چکیده
معناشناسی، مطالعه‌ی علمی معنا و تجزیه و تحلیل گفتمان و فرایندی برای فهم و درک مفاهیم است که بررسی کاربرد آن در قرآن کریم، به شناسایی ارتباط معنایی واژگان به کار رفته منجر می‌شود. در این مقاله نگارنده ضمن اشاره به چگونگی پیدایش واژه نزول و به دست آوردن معنای وضعی و اولیه آن، سیر تطور معنایی و چگونگی استعمال آن در معانی دیگر را بررسی کرده و وجه ارتباط این معانی را با معنای اصلی بیان و تشریح نموده‌است. همچنین به کاربردهای قرآنی واژه نزول همچون: نزول باران، نزول آهن، نزول لباس و... اشاره شده و سپس به بررسی معناشناسی توصیفی نزول پرداخته شده است. با بررسی‌های به عمل آمده در قرآن کریم و کتب و مقالات، به ویژه تفاسیر معتبر موجود، کلمات وحی، ارسال، مجیء و... به عنوان واژگان جانشین و کلمات ایمان، قرآن، نور و... به عنوان واژگان هم‌نشین واژه‌ی نزول مشخص شد. همچنین واژگان متقابل نزول، شناسایی گردیدند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A semantic study of the term “nozul (descent)” in the Holy Qur'an
نویسنده [English]
- Tahereh Karimi Noor
Master of Science in Quran Education Mofid University, Qom, Iran.
چکیده [English]
Semantics is the scientific study of meaning and the analysis of discourse and a process for the understanding and conceive of concepts and the study of its application in the Holy Quran leads to the knowledge of the semantic relation of the used vocabularies in the Quran. In this paper, while referring to the question that how the word “nozul”(descent) came into the existence and to comprehend its initial and pre-conceptual meaning, the researcher of this paper examines semantic evolution of this term, checks out how this term has used in other meanings, and explains the relation of these meanings with the original meaning. This research has also considered, the Qur'anic uses of the term nozul, such as: nozul-e-baran(rainfall), nozul-e-Ahan(sending down iron)( Surah al-Hadid - Verse 25), nozul-e-lebas(bestowed upon Adam and Eve clothing)( Surah al-A'raf-verse 26), etc., and then a descriptive semantics of this term are discussed. By reviewing the Holy Qur'an, books and articles, especially existing valid commentaries on the Qur’an, the words; revelation, dispatch, coming (maji’) and ... as paradigmatic term and using the words; faith, the Qur'an, light, and ... were specified as syntagmatic of the term descent. Also, antonyms of the word “descent” were identified.
کلیدواژه‌ها [English]
- The semantic study of Quranic words؛ descent
- paradigmatic words of descent؛ syntagmatic word of descent
- قرآن کریم؛ ترجمه: مکارم شیرازی.
- نهج البلاغه، ترجمه: علی شیروانی، قم، دفتر نشر معارف1390.
- ابراهیمی دینانی، غلامحسین، قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی، تهران، موسسه مطالعات و تحقیق فرهنگی، چ دوم، 1370.
- ابن عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر، بیروت، موسسه التاریخ، چاپ اول، ق1414.
- ابن فارس، احمد، معجم المقاییس اللغه، مصحح عبد السلام محمد هارون، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1404 ق.
- ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، مصحح جمال الدین میر دامادی، بیروت، دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع- دار صادر، 1414ق.
- احمدی، حبیب الله، پژوهشی درعلوم قرآن، قم، فاطیما، 1381.
- ایازی، سید محمد علی، «معناشناسی و رابطه آن با دانش تفسیر قرآن کریم»، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، ش2، 1383.
- ایزوتسو، توشیهیکو، ساختمان معنایی مفاهیم اخلاقی- دینی در قرآن، ترجمه فریدون بدره‌ای، انتشارات قلم، 1360.
- -------------، خدا و انسان در قرآن، ترجمه احمد آرام، تهران، موسسه تحقیقات فرهنگی و زبان شناختی، ششم، 1388.
- حسکانی، عبیدالله بن عبد الله، سیمای امام علی(ع) در قرآن / ترجمه شواهد التنزیل، مترجم: یعقوب جعفری، قم، اسوه، 1381
- حسینی طهرانی، سیدحسین، مهر تابان، انتشارات باقر العلوم.
- حسینیزبیدی، محمدمرتضی، تاجالعروس من جواهر القاموس، مصحح علی هلالی، بیروت، دارالفکر، 1414ق.
- دامغانی، ابی عبدالله حسین بن محمد، الوجوه والنظائر الالفاظ کتاب الله العزیز، قاهره، جمهوری مصر، وزارت اوقاف، المجلس الاعلی للشئون الاسلامیة، لجنة احیاء التراث الاسلامی، 1416ق.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، مترجم: غلامرضا خسروی، تهران، مرتضوی، چاپ دوم، 1374.
- زوزنی، حسین بن احمد، شرح معلقات سبع، بیروت، شفق، 1383.
- طباطبایی، سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم: سید محمد باقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی جامعهی مدرسین حوزه علمیه قم، 1374.
- طبرسی، فضل بن حسن، ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مترجمان، تهران، انتشارات فراهانی، 1360.
- طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران انتشارات اسلام، چ دوم، 1378.
- عابدینی، ناصر، «معناشناسی نزول قرآن با تأکید بر واژگان بیانگر نزول»، فصلنامه حسنا، شماره 21، تابستان1393.
- فیومی، أحمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم موسسه دار الهجرة، چ‌دوم، 1414 ق.
- قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، چ یازدهم، 1383.
- قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چ ششم 1412 ق.
- قریشی، سید علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، چ‌سوم، 1377.
- مصباح یزدی، محمد تقی، مجموعه کتب آموزشی معارف قرآن 6-قرآن شناسی، 1376.
- مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1368.
- مغنیه، محمد جواد، ترجمه تفسیر کاشف، مترجم: موسی دانش، قم موسسه بوستان کتاب، چاپ اول، 1378.
- مکارم شیرازی، ناصر، (وهمکاران). تفسیر نمونه. دارالکتب الاسلامیه. تهران، 1374.
- طهماسبی، علی، «نزول»، آیین پژوهی و فرهنگ، آدرس سایت:
http://ali-tahmasbi.com/index.php/2016-12-13-09-59-43/197-2016-12-21-06-21-01، تاریخ رجوع: شهریور1395.
)
ارسال نظر در مورد این مقاله