نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد تفسیر و علوم قرآن، مدرسه علمیه کوثر کاشان، اصفهان، ایران.

چکیده

یکی از مهم‌ترین و کلیدی­ترین واژ­ه­های قرآن «موت» است. موت یا مرگ در منطق قرآن دارای معنا و مفهومی خاص است که برخی از علوم را نیز تحت تأثیر قرار داده است. این واژه در بافت قرآن کریم ضمن حفظ معنای لغوی خود، با برخی مفاهیم دیگر دارای یک پیوند عمیق معنایی است.
این پژوهش ضمن بررسی لغوی این واژه در قرآن، به بررسی واژگانی می‌پردازد که از مؤلفه‌های معنایی موت به شمار می‌روند. نفس، وصیت، احتضار، سکرات و غمرات، اجل، ملائکه و دنیا از واژگانی هستند که با موت پیوند عمیق معنایی دارند. ازاین‌رو، به بررسی این واژگان و ارتباط معنایی آن­ها با واژه موت پرداخته می­شود. نتیجه پژوهش نشان خواهد داد که ارتباط معنایی میان موت و مؤلفه‌های آن سبب شده تا این واژه کاملاً تحت تأثیر این واژگان و نظام معنایی مستقر در آن قرار گیرد و دارای مفهومی متمایز و متعالی در قرآن گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation on the Concept of Mowt [death] with an Emphasis on Its Semantic Components in the [Holy] Qur’an

نویسنده [English]

  • Mahdieh Raiszadeh Kashani

Master of Quranic Interpretation and Sciences, Kowsar Theological School, Kashan, Isfahan, Iran.

چکیده [English]

One of the most important and key words in the [Holy] Qur’an is “mowt”. ‘Mowt’ or death has a special meaning in the logic of Qur’an which affects some other sciences as well. While this term has its literal meaning in the context of the Holy Qur’an, it has a deep semantic relation with some other concepts.
Investigating the literal meaning of this term in the Holy Qur’an, this research studies the words which are considered as the semantic components of ‘mowt’. Nafs (soul), vasiyyah (last will and testament), ehtezār (agony of death), sakarāt and gamarāt (the throes of death), ajal (the time of death), malā’ek and donyā (angels and the world) are the terms which have a deep semantic relationship with ‘mowt’. Therefore these terms are studied and their relationship with ‘mowt’ are discussed. This research shows that the semantic relation between ‘mowt’ and its components has led this word to be deeply affected by those words and their settled semantic system; it also has a distinct and transcendental concept in the [holy] Qur’an.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Semantics and the Qur'an
  • Quranic Words
  • Semantic Components of Mowt (Death)
  • Mowt (Death) in the Qur'an
  • Quran
  • Quran and the Issue of Mowt (Death)
-        قرآن کریم.
-        ابن فارس، أحمد بن فارس (1404 ق)، معجم مقاییس اللغة، مصحح عبدالسلام محمد هارون، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
-        ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ق)، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دار صادر.
-        ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (١٣٨٧)، ترجمه و شرح کتاب نفس شفا، مترجم محمدحسین نائیجی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
-        امید، مسعود (1389)، فرهنگ اصطلاحات تخصصی علامه جعفری، چاپ دوم، بیجا: انتشارات رسالت یعقوبی.
-        تهانوی، محمدعلی بن علی (بی­تا)، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، مصحح عبدالله خالدی و جورج زیناتی، بیروت: مکتبه لبنان ناشرون.
-         جوادی آملی، عبدالله (1380)، تفسیر تسنیم، چاپ پنجم، قم: اسرا.
-        حسن‌‌زاده آملی، حسن (1368)، عیون مسایل نفس و شرح آن در شصت‌وشش موضوع روانشناسی (سرح العیون فی شرح العیون)، مترجمان ابراهیم احمدیان؛ مصطفی بابایی و محمدحسین نائیجی، قم: بکا.
-        حسینی تهرانی، سیدمحمدحسین (1424 ق)، معاد شناسی، چاپ دهم، مشهد: ملکوت قرآن.
-        حسینى همدانى، سیدمحمدحسین (1404 ق)، انوار درخشان، مترجم محمدباقر بهبودى، چاپ اول، تهران: کتاب‌فروشی لطفى.
-        راغب اصفهانى، حسین بن محمد (1412 ق)، المفردات فی غریب القرآن، مصحح صفوان عدنان داود، چاپ اول، دمشق- بیروت: دارالعلم الدار الشامیة.
-        طالقانى، سید محمود (1362)، پرتوى از قرآن، چاپ چهارم، قم: شرکت سهامى انتشار.
-        طباطبایى، سیدمحمدحسین (1374)، المیزان فى تفسیر القرآن، مترجم سیدمحمدباقر موسوى همدانى، چاپ پنجم، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه قم.
-        طبرسى، فضل بن حسن (1372)، مجمع‌البیان فى تفسیر القرآن، چاپ سوم، تهران: ناصرخسرو.
-        طبرسى، فضل بن حسن (1377)، تفسیر جوامع الجامع، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم.
-        طریحى، فخرالدین (1375)، مجمع البحرین، سیداحمد حسینى، چاپ سوم، تهران: کتاب‌فروشی مرتضوى.
-        طوسى، محمد بن حسن (بی­تا)، التبیان فى تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
-        عالی، مسعود (1392)، از احتضار تا عالم قبر، قم: عطش.
-        قرشى، سیدعلى­اکبر (1371)، قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
-        قرشى، سیدعلى­اکبر (1377)، تفسیر احسن الحدیث، چاپ سوم، تهران: بنیاد بعثت.
-        مصطفوى، حسن (1360)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
-        مصطفوى، حسن (1380)، تفسیر روشن، چاپ اول، تهران: مرکز نشر کتاب.
-        مقدس اردبیلى، احمد بن محمد (بی­تا)، زبدة البیان فى أحکام القرآن، چاپ اول، تهران: کتاب‌فروشی مرتضوى.
-        مکارم شیرازى، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، چاپ اول، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
-        نجفى خمینى، محمدجواد (1398)، تفسیر آسان، چاپ اول، تهران: اسلامیه.
-        نهج البلاغه (1414 ق)،‏ صبحی صالح، قم: هجرت.
CAPTCHA Image