میرسعید موسوی‌کریمی
چکیده
در این مقاله قصد بر آن است که برای ارائۀ توضیحی معقول و موجه از چگونگی و چرایی قیام سیدالشهدا (ع)، با استفاده از روش استنتاج بهترین توضیح (IBE)، نظریه‌ای به شکل زیر صورت‌بندی و از آن دفاع شود: سیدالشهدا ...
بیشتر
در این مقاله قصد بر آن است که برای ارائۀ توضیحی معقول و موجه از چگونگی و چرایی قیام سیدالشهدا (ع)، با استفاده از روش استنتاج بهترین توضیح (IBE)، نظریه‌ای به شکل زیر صورت‌بندی و از آن دفاع شود: سیدالشهدا (ع)، از همان آغازِ حرکت خود و با بصیرت کامل و آگاهانه و مختارانه، جنگ و شهادت‌طلبی را نه به عنوان هدف، بلکه به مثابه روش اصلی، برای رسیدن به اهداف خود انتخاب کرد و سایر روش‌ها چون تشکیل حکومت، مذاکره و صلح را به عنوان روش‌های فرعی، در خدمتِ این روش اصلی به کار گرفت. ساختار مقاله از این قرار است: در قسمت اول، پس از توضیح IBE، و با تفکیک هدف از روش در قیام سیدالشهدا (ع) و توضیح چگونگی و ضرورت چرایی این تفکیک، مهم‌ترین نظریه‌های رقیب در تبیین قیام سیدالشهدا (ع) صورت‌بندی می‌شوند. سپس، با ارائۀ چند شاهد کلامی و حدیثی، نشان خواهیم داد که نظریۀ برگزیده، در قیاس با نظریه‌های رقیب، بهترین نظریۀ تبیین‌گر است و از جمله می‌تواند توضیحی کلامی و معقول از اختلاف دیدگاه دو امام معصوم ارائه دهد. از این رو، باور به صدق نظریۀ برگزیده، در قیاس با نظریه‌های رقیب، موجه و معقول است. در ادامۀ مقاله نیز پس از ارائۀ توجیهی کلامی برای این ادعا که چرا از میان روش‌ها، جنگ و شهادت‌طلبی مؤثرترین و کارآمدترین بودند، سه موضوع مهم، یعنی، جواز شرعی روش امام (ع)، جواز اخلاقی روش امام (ع)، و جواز تقلید از روش امام (ع) را از منظری بیشتر کلامی، بحث خواهیم کرد.
