تحولات انقلابی و غیر انقلابی گسترده در واپسین دهههای پایانی قرن بیستم در اقصی نقاط جهان، ازجمله پیدایش الاهیات رهایی‌بخش در ضمن انقلابهای آمریکای لاتین و اروپای شرقی، پیروزی انقلاب اسلامی در ...
بیشتر
تحولات انقلابی و غیر انقلابی گسترده در واپسین دهههای پایانی قرن بیستم در اقصی نقاط جهان، ازجمله پیدایش الاهیات رهایی‌بخش در ضمن انقلابهای آمریکای لاتین و اروپای شرقی، پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ظهور انقلابهای رنگی در آسیای میانه، پیدایش شبه انقلابهای عربی در خاورمیانه، گسترش فرهنگهای غیر مسیحی در اروپای غربی و پیدا شدن حادثه تروریستی یازدهم سپتامبر در ایالات‌متحده، شرایط جدیدی را برای جهانیان رقم زد. شرایط نوین پیچیده و فراگیر آموزههای بنیادین تجدد، ازجمله سکولاریسم را با مشکلات جدی مواجه ساخت. در پاسخ به چنین وضعیت بحرانی جدید، ایده «پستسکولار» در آغاز قرن بیستویکم تولد یافت. متفکران پستسکولار با تجدیدنظرطلبی جدی در سکولاریسم، میکوشند پذیرش نقش مذهب در حوزه عمومی را با شرایط ویژهای به رسمیت بشناسند. شبیه‌سازی وارونه این شرایط در جهان سوم میتواند تجدیدنظرطلبی در جامعه اسلامی جدید را در پی داشته باشد. این نوشتار از طریق بازخوانی این تحولات به‌عنوان زمینه پیدایش عصر پستسکولار و بازفهمی چنین عصری، درنهایت می‌کوشد با الهام از دستاوردهای چنین عصری، برای حل معضلات فرهنگی-سیاسی جوامع اسلامی نیز در شرایط جدید تاریخی، راه‌حلی جدید جستجو کند.
قرآن مجید در بارۀ تحمیل دین چه موضعی دارد؟ یک پاسخ مشهور این است که مطابق آیۀ «لاَ إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ؛ در دین هیچ اجبارى نیست» (البقرة، 256) و یکی دو آیۀ دیگر تحمیل دین جایز نیست. اما کم نبوده‌اند، ...
بیشتر
قرآن مجید در بارۀ تحمیل دین چه موضعی دارد؟ یک پاسخ مشهور این است که مطابق آیۀ «لاَ إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ؛ در دین هیچ اجبارى نیست» (البقرة، 256) و یکی دو آیۀ دیگر تحمیل دین جایز نیست. اما کم نبوده‌اند، کسانی که قائل شدهاند، این آیه با آیۀ جهاد نسخ شده است. ادعای این نوشتار این است که اولاً، مضمون این آیه و آیات مشابه امری عقلی و ارشاد به حکم عقل است و نسخ بردار نیست؛ ثانیاً، این مضمون در بیش از صد آیۀ قرآن که در بیش از شصت سورۀ قرآن، برخی مکی و برخی مدنی و برخی مربوط به اوایل بعثت و برخی مربوط به اواخر آن، پراکنده هستند، تکرار شده است و بنابراین نسخ این مضمون به معنای نسخ قرآن است. علاوه بر این تحمیل دین با تعالیم بنیادین دین از قبیل «انسانشناسی»، «رستگاریشناسی» و... ناسازگار است. پس عدم جواز تحمیل دین به هر درجه و اندازه از مسلمات قرآن مجید است.
